نرم‌افزار متن‌باز یا منبع باز (Open Source Software)، همان‌طور که از نام آن پیداست به معنای نرم‌افزارهایی هستند که آزادانه و بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرند. در این نوع نرم‌افزارها کدهای منبع نرم‌افزار نیز جهت هرگونه تغییر و ویرایشی در دسترس قرار می‌گیرند.
این نرم افزار یک سیستم مدیریت منابع دیجیتال است که اجازه می دهد تا هرسازمان، دانشگاه، مرکز تحقیقاتی و کتابخانه ها برای مباحث مدیریت دانش و نیز، جمع آوری، بایگانی، نمایه و انتشار منابع علمی و فکری یک جامعه از آن استفاده کنند. هم اکنون بیش از 2800 سازمان رسمی در سرتاسر جهان (اعم ازدانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و کتابخانه ها) از این سیستم مدیریت منابع الکترونیکی استفاده می کنند.
ازجمله مهم‌ترین مزایای نرم‌افزارهای متن‌باز نسبت به نرم‌افزارهای تجاری به شرح ذیل هست:
- در دسترس بودن کد متن و اجازه تغییر و بومی‌سازی آن
- حق انتشار برای کاربر بعد از انتشار و ویرایش
- ارتقا و پشتیبانی دائمی به دست کل کاربران سطح جامعه
- رایگان بودن
نرم‌افزارها و سیستم‌های متن‌باز موردنیاز در مدیریت اطلاعات و منابع دیجیتال:
- سیستم‌های مدیریت محتوای وب مانند وردپرس، جوملا، دروپال، دات نت نیوک و …
- سیستم‌های کتابخانه‌ای و کتابخانه دیجیتال مانند کوها، گرین استون، سنیان، بوکفا، PhpMyLibrary و …
- سیستم‌های مدیریت اطلاعات پژوهشی و مخازن سازمانی مانند ای پرینتس، دی اسپیس، فدورا، ویوُ و …
- سیستم‌های آرشیوسازی و مدیریت آرشیو مانند آرشیو دایرکت، دورا کلود، ایکا اتم و …
- سیستم‌های مدیریت ژورنال‌ها و مجلات مانند Open Journal System و …
- سیستم‌های آموزش و یادگیری الکترونیکی و آنلاین مانند eFront، Moodle، BigBluebutton، Openmeetings و …
اکنون یابش به عنوان پیشگام توسعه ی این نرم افزارها برای کتابخانه های ایرانی فعالیت می کند. ما می خواهیم همه ی کتابخانه هایمان مجهز به بهترین پورتال ها و نرم افزارهای دیجیتالی و … باشد.
لذا سعی و توان خود را بر آن گذارده ایم تا با تولید نمونه های حرفه ای و آنلاین سیستم های مورد نیاز کتابخانه ها، کتابداران را تشویق به استفاده از این برنامه ها بکنیم.